بررسی و مقایسه رویکردهای فرودویونک در باب منشاء دین و نقد آنها با نگرش قرآنی

تدوین و نگارش: رقیه عیوضی       استاد راهنما: آقای بهمن اکبری    استاد داور: دکتر اسدی

چکیده

 امروزه بحث از دین و منشأ آن، یکی از مهمترین مباحث در حوزه دین پژوهی است. اندیشمندان حوزه های مختلف علوم نسبت به این مسأله نگرش های متفاوتی دارند و با رویکردهای علمی، روان شناختی و جامعه شناختی به تبیین منشأ دین پرداخته اند و همین امر سبب گشته که پرداختن به مسأله منشأ دین و علل گرایش به دین و دینداری در حوزه کلام جدید و دین پژوهی از اهمیت ویژه ای برخوردار شود.

بنابراین، از مهمترین مباحث کلامی بررسی منشأ دین است که سرچشمه دین از کجاست و به کجا برمی­گردد، پردازش این مسأله و ارائه تئوریهای مختلف و تبیین علمی از منشأ دین، موجب ارائه نظریاتی در دو حوزه مختلف یعنی ؛ حوزه الحادی و حوزه خداگرایانه (از منشأ دین) شده است. از جمله اندیشمندان این دو حوزه، می­توان از فروید و یونگ نام برد که به ترتیب در حوزه الحادی و تکامل گرا و خداگرایانه قرار می­گیرند و به تبیین منشأ دین با نگرش روانشناختی می­پردازند.

در تحقیق حاضر پس از بیان کلیات و مفاهیم تحقیق، سعی بر این است که ضمن بیان رویکردها و مؤلفه ها و ساختار هر دو دیدگاه، به تبیین و تحلیل مقایسه ای آنها پرداخته شود. نهایتاً نیز به نقد هر دو دیدگاه اشاره شده و ضعفها و کاستیهای آنها بررسی شده است.

همچنین در پایان به بررسی منشأ دین از نگاه قرآن پرداخته شده است که قرآن منشأ دین را فطری و الهی می­داند و بدین صورت، پاسخ حقیقی چیستی دین و این که سرچشمه دین از کجاست و به کجا برمی­گردد، از نظر قرآن بررسی شده است.

کلید واژه ها: دین، نظریه روان شناختی دین، روان زایی، سطوح روان، ضمیر ناخودآگاه شخصی، ضمیر ناخودآگاه جمعی، کهن الگو.