بسم الله الرحمن الرحیم سیره ی اخلاقی امام سجاد علیه السلام

فریبا دیبائی مدرسه علمیّه فاطمیّه(س) جلفا

چکیده

بررسی و مطالعه در سیره امامان معصوم: ما را به این مطلب رهنمون می سازد که هر یک از آن بزرگواران در عصر خویش با اوضاع و شرایط خاصی روبه رو بودند و هریک از آنان با در نظر گرفتن شرایط موجود، رسالت الهی خویش را عملی ساختند.

این مقاله با عنوان سیره ی اخلاقی امام سجاد علیه السلام تهیه شده است. خواسته و هدف انبیاء و امامان علیه السلام و مقصد عالی آنان تهذیب و تربیت بشری بوده است و تاریخ زندگی آنان، نشان  دهد که هدف و آرمان والا برای همه ی آنان گسترش اخلاق حسنه است. پس سرآمد همه ی اهداف، متخلق ساختن جامعه به اخلاق الهی است. هدف از این تحقیق و کار در درجه ی اول به خاطر ترویج اخلاق و فضیلت است و در مرحله ی بعد بدان جهت است که نوشتن این سطور قدمی است در ابلاغ دستور العمل اخلاقی امام علیه السلام که دل های ما را زنده ساخته است و سیمای ملکوتی حضرت را در برابرمان مجسم می کند.

پس یکی از ضرورت های زندگی یک مسلمان پیدا کردن مبنای صحیح زندگی در مسائل فردی و اجتماعی است و این کار، شیوه های متفاوتی دارد که یکی از این شیوه ها مطالعه ی زندگی امامان است. این تحقیق دارای سؤالاتی است از جمله: فضایل امام عزت نفس بردباری، برخورد امام با فقراء، مهربانی با مستمندان و…ازمسائلی هستند که کمک می کنند تا امام خویش را بشناسیم و مانند آن عمل کنیم.

کلیدواژه: سیره، رفتار، اخلاق، سیره ی اخلاقی، امام سجاد علیه السلام؛

مقدمه

بخش عظیمی از تعالیم انسان ساز انبیا را اخلاق تشکیل داده است. تعلیم خلق و خوی شایسته که موجبات سعادت دنیوی و اخروی انسان ها را فراهم سازد، یکی از آموزه های اساسی ادیان الهی است. در حدیثی از پیامبر اسلام آمده است؛ «علیکم بمکارم الاخلاق فان الله عزوجل بعثنی بها». بر شماست که به مکارم اخلاق آراسته شوید، زیرا خدای تعالی مرا برای آن مبعوث کرده است. در آیات قرآنی نیز به مفاهیم اخلاقی در ابعاد فردی و اجتماعی آن تأکید فراوانی شده است. قرآن، فضائل را ستوده و رذایل را نکوهیده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله خود الگو و اسوه ی اخلاق بود. خداوند، خلق و خوی والای او را ستوده و او را چنین می ستاید: انک لعلی خلق عظیم. شخصیت تو مبتنی بر خلق و خوی عظیمی است. اخلاق والای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، خود یکی از اسباب ایمان و جذب مردم به آئین اسلام بوده است. امامان شیعه نیز - که خلفای برحق پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بودند- همگی اسوه های اخلاق و رفتار و فضایل انسانی بودند و همین ویژگی، یکی از نشانه های جانشینان راستین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است؛ اما به این ویژگی اساسی رهبران راستین اسلام کمتر استناد شده و ابعاد اخلاقی شخصیت آنها کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. 

اماتحقیقی در حال حاضردر دست دارید سیره ی اخلاقی امام سجاد علیه السلام است که در دو فصل به صورت کتابخانه ای تهیه شده است که در مورد فضایل فردی و اجتماعی امام سجاد علیه السلام است که هدف از تلاش شناساندن بیشتر امام به عزیزانی است که این تحقیق را مطالعه خواهند کرد. سیره ی اخلاقی امام سجاد علیه السلام موضوعی است که در آن درمورد چگونگی اخلاق آن حضرت در خانواده و اجتماع مورد بررسی قرار گرفته است امام سجاد علیه السلام درهر کاری رضایت خداوند را سرلوحه ی تمام کارها قرار می دادند. ازجمله بردباری و زهد، سخاوت رامی توان نام برد.